Filmmaker en beeldend kunstenaar Sharelly Emanuelson maakt dit jaar in opdracht van het Nederlands Film Festival en Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid een beeldessay met materiaal uit het archief van Beeld en Geluid.

In het werk van Emanuelson speelt de geschiedenis van de Caribische eilanden, zowel de schoonheid als de complexiteit ervan, vaak een grote rol. Met haar laatste werk En Mi Pais, een gelaagde installatie waar in beeld en geluid verschillende verhalen uit Aruba worden verteld, won Emanuelson de Volkskrant Beeldende Kunst Publieksprijs 2020.

Al tijdens haar studie werkte Emanuelson met beelden van de eilanden uit de archieven van Beeld en Geluid. Voor deze opdracht kijkt zij opnieuw naar de collectie en vult ze haar werk aan met beelden die ze in de archieven op de eilanden zelf heeft gevonden. Dit biedt een waardevol perspectief en stelt urgente vragen over bestaande collecties van nationale archieven.

The Unintended Audience is ook te zien in de For the Record installatie in Het Nieuwe Instituut t/m 4 oktober 2020.

Sharelly Emanuelson on The Unintended Audience

Looking at a screen is an act that turns cinema into “an apparatus of gaze” (Shohat & Stam, 1994). This act of looking gives the audience the illusion of a reality beyond what we can perceive as humans and therefore offering the audience a visual power. This effect of the visual power is described elaborately in the following quote:

The ‘spatially-mobilized visuality’ of the I/eye of empire spiraled outward around the globe creating a visceral, kinetic sense of imperial travel and conquest, transforming European spectators into armchair conquistadors, affirming their sense of power while turning the colonies into spectacle for the metropole’s voyeuristic gaze. (Shohat & Stam, 1994, p.104)

An example of archive material presented are the Dutch Polygoon-Profilti cinema newsreels that quite possibly became a base for archival research and news reporting. The Dutch Polygoon-Profilti is a cinema company that was based in the Netherlands between 1919 and 1987.

For the Netherlands the projections of the Dutch Caribbean were being made solely by European Dutch for a European Dutch audience serving a European Dutch point of view. Therefore, contributing to the formation of a collective opinion and gaze towards the formerly colonized Dutch Antilles, its landscapes and community. This can imply that there is also a common understanding of stereotypes and judgments that are projected by and for a Dutch perspective. It can then be said that cinema in the Dutch context is also used to form nationhood and national identity by presenting stories within a particular colonial context, from the colonizer’s perspective. This perspective is showing us landscapes, events and cultures that are abnormal and atypical to Dutch audiences in Europe.

So, if today’s representation and reporting is influenced by national archive material, then what type of material are we talking about and what can this material tell us?

And if I “The Unintended Audience” look at this material what will I see or say?

Sharelly Emanuelson is a filmmaker & visual artist. She holds a Bachelor's Degree from the Audiovisual Media School of Arts Utrecht and a Master's in Artistic Research from the Royal Academy of the Arts in The Hague. She has also received international and public nominations and awards, such as the Audience Award of the Africa in the Picture Film Festival (2012), Master Artistic Research Award of the Royal Academy of the Arts in The Hague (2014), the Black Achievement Spotlight Award (2018) and recently the Volkskrant Beeldende Kunst Publieksprijs (2020). In addition to her own practice, she founded Uniarte: an artist-run organization that promotes the visibility and development of emerging and professional artists in the Caribbean. She was a guest lecturer at the University of Sint-Maarten, Ateliers '89 and is now a guest lecturer at the University of Curaçao.

* Emanuelson’s reflection is being accompanied by the music of Oswin “Chin” Behilia. Read more about Oswin “Chin” Behilia here and here or on her website.

Meer dan zes maanden na de lockdown kunnen we in Nederland eigenlijk nog steeds niet met zekerheid zeggen wat voor een impact de uitbraak van het nieuwe coronavirus heeft gehad op de manieren waarop we film kijken, maken en delen. Inmiddels is wel gebleken dat de bioscoop niet meer de vanzelfsprekende ontmoetingsplek is wanneer het op film kijken aankomt. Met elkaar in één ruimte verkeren voelt nog steeds uitzonderlijk. De angst voor de besmetting van onszelf en de ander zit in de weg van datgene waar de bioscoop altijd zo goed voor was: onbekommerd opgaan in je omgeving, uit je lichaam treden en in de wereld van film stappen.

Als het slechte nieuws is dat de bioscoop op dit moment niet kan dienen als de meest voor de hand liggende ontmoetingsplek voor film, dan is het goede nieuws dat we nog steeds met elkaar willen samenkomen om film te kijken, ideeën uit te wisselen en nieuwe ervaringen op te doen. Dat het Nederlands Film Festival dit jaar niet alleen in Utrecht plaatsvindt, maar ook door heel het land naar haar publiek toekomt getuigt daarvan.

Filmcultuur heeft, zoals zoveel facetten van het leven, enorm geleden onder COVID-19, maar blijkt alsnog springlevend. Buiten de bioscoop bieden VoD-platforms als Picl en MUBI, naast de grotere usual suspects, uitstekende films om in isolatie te bekijken. En voor wie toch geïsoleerd samen wil kijken zijn allerlei interessante oplossingen gevonden. Nieuwe gemeenschappelijke kijkervaringen als de Netflix Party, online cinema performances en de virtuele screenings in schietspel Fortnite werden in het leven geroepen, terwijl oudere vertoningsmogelijkheden als de drive-in-bioscoop uit de vergetelheid werden gehaald.

Ondertussen bieden sociale media genoeg digitaal houvast om met elkaar in contact te blijven. Tijdens de film tweeten, whatsappen en zoomen neemt natuurlijk iets weg van in stilte naar film kijken, maar voegt ook veel toe: we overstijgen de grenzen van onze woon- of slaapkamer en vinden in een virtuele omgeving de ruimte om onze eigen filmclubjes te starten. Speciaal op cinema toegespitste internetplatforms als Moviemeter en Letterboxd zijn inmiddels uitgegroeid tot essentiële filmcultuurbroeiplaatsen waar gebruikers hun eigen observaties in de ether kunnen slingeren.

Het adagium dat het internet onbegrensde mogelijkheden oplevert gaat dus grotendeels op. Het enige wat we in die virtuele ruimte niet kunnen recreëren is die zorgeloze ervaring in de bioscoop. Dat heeft ook invloed op deze zesde editie van Forum van de Regisseurs, het competitieprogramma van het Nederlands Film Festival voor filmmakers met een uniek stemgeluid en eigenzinnige visie. De afgelopen vijf edities brachten curatoren Dana Linssen en Jan-Pieter Ekker een verdiepende filmervaring naar de filmzalen van het Louis Hartlooper Complex, waar makers uitgebreid in gesprek gingen met de curatoren en hun publiek.

Dit jaar kunnen wij die fysieke ontmoeting niet laten plaatsvinden en daarom bent u nu hier: op ons online forum. Het doel van Forum 2020 is niet om de onmogelijk na te bootsen bioscoopervaring op het internet te repliceren, maar om de nieuwe mogelijkheden van een virtuele ontmoetingsplek volledig te omarmen. Zo kun je dit competitieprogramma inmiddels beter met het internetforum vergelijken: een discussieruimte op het internet waar ideeën, beelden en ervaringen asynchroon kunnen worden uitgewisseld.

Tegelijkertijd is Forum 2020 een soort metareflectie op deze snel ontwikkelende internettechnologie. Is er online nog wel plaats voor de reflectie en bezinning die past bij Forum van de Regisseurs? Met al haar fora, nieuwssites, videoplatformen en datahostingsites is het internet al een lange tijd het snelst groeiende archief ter wereld. Sinds het begin van de pandemie is dit archief alleen maar exponentieel gegroeid. De omvang van onze digitale date wordt zo groot dat wetenschappers inmiddels een naderende informatiecatastrofe, of datastrofe voorspellen.

De vragen die deze ontwikkelingen oproepen over de duurzaamheid en kwaliteit van online informatie zijn door de pandemie in een stroomversnelling gekomen. De makers die geselecteerd zijn voor het Forum van de Regisseurs hebben allemaal in meer of mindere mate te maken met deze kwesties. Maar ook hier is weer goed nieuws te vinden. Juist op internetfora ontstaan actieve communities, waar gelijkgestemden van over de hele wereld verbintenissen aangaan en samen duiding geven aan de warboel die het internet is. Ook dit is een uitgangspunt voor veel van de geselecteerde makers in het programma, zowel online als in de fysieke wereld. De geselecteerde makers van Forum van de Regisseurs zijn actief bezig met het creëren van platforms, het samenbrengen van gemeenschappen en het empoweren van anders wellicht geïsoleerde mensen.

Wij nodigen u uit om daar aan mee te doen. Betreed het online Forum van de Regisseurs en bekijk de geselecteerde werken, denk over de betekenis van die werken en ga met de respectievelijke makers en andere gebruikers van het Forum in gesprek. Het is ons antwoord op het utopische gedachtegoed dat het internet ons allen samen kan brengen. Via Forum van de Regisseurs stappen we samen, al dan niet met een paar digitale omwegen, opnieuw in de wereld van film. We zien jullie daar.

Virtuele Ruimte
De geselecteerde regisseurs en kunstenaars zijn gevraagd een object of dier te kiezen dat hun persoon of makerschap het beste representeert in de virtuele wereld. Deze avatars zijn te vinden in de virtuele Neude.

Wanneer je op de avatar klikt, stellen de makers zichzelf voor en kom je op het kanaal van het werk (zie kanalen). Ook kun je hier een link vinden naar de filmpagina, waar meer informatie te vinden is over de film en waar een kaartje gekocht kan worden voor de online filmvertoning.

Kanalen
De kanalen zijn de plek voor interactie met, en voor vragen aan de regisseurs en kunstenaars. Elke geselecteerde film of interactief werk heeft een eigen kanaal en wanneer je het kanaal selecteert, scrollt de virtuele ruimte automatisch naar de bijbehorende avatar van de maker. Ook opent via het kanaal de chatbox, waar het publiek wordt uitgenodigd vragen te stellen aan de regisseurs en kunstenaars (zie slow chat). Het kanaal wordt rood als er een live event bezig is online.

Slow Chat
Via het kanaal van de film of interactief werk, wordt de chatbox geopend. Gedurende de duur van het Nederlands Film Festival kan het publiek hier vragen achterlaten voor de makers. Aangezien het een slow chat is, kan het maximaal een dag duren voor er antwoord wordt gegeven op de vraag.

Beeldessay
Filmmaker en kunstenaar Sharelly Emanuelson, dit jaar jurylid van het Forum van de Regisseurs, maakte in opdracht van het Nederlands Film Festival en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid een beeldessay. Deze reflectieis te vinden onder de knop beeldessay in de balk rechts bovenin.

Podcasts
Topics is de podcast van het Forum van de Regisseurs, waarin de curatoren van het programma met geselecteerde makers in gesprek gaan over relevante thema’s en onderwerpen. De vier afleveringen zijn te vinden onder de knop podcasts in de balk rechts bovenin.

Projecten
Onder de knoppen rechts bovenin zijn twee speciaal voor het online forum ontwikkelde aanvullingen op de interactieve werken nerd_funk en #verlorenjongenszullenwinnen te zien.

Het Forum van de Regisseurs is een programma van het Nederlands Film Festival. Het Forum van de Regisseurs wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage – waaronder het prijzengeld – van het VEVAM Fonds.

Met dank aan onze partners: het Nederlands Instituut voor Beeld en GeluidHet Nieuwe Instituut.

De podcasts zijn gerealiseerd door Pim van den Berg en Kloaq.

De online webomgeving is ontworpen en front-end zijn gemaakt en ontworpen door Vera van de Seyp en de back-end is ontwikkeld door Floris Douma.

Voor algemene informatie over het festival, het bekijken van films, de kaartverkoop verwijzen we je naar filmfestival.nl.